Pojęcie upadłości układowej było stosowane w polskim prawie do końca 2015 roku, funkcjonując w ramach ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Upadłość układowa miała na celu umożliwienie zaspokojenia roszczeń wierzycieli w maksymalnie możliwym zakresie poprzez zawarcie układu zamiast likwidacji majątku dłużnika. Sąd mógł ogłosić upadłość z możliwością zawarcia układu, jeżeli istniało prawdopodobieństwo, że wierzyciele uzyskają w ten sposób większą spłatę niż w przypadku likwidacji majątku.
Obecnie jednak prowadzenie działalności po upadłości nie jest możliwe. Dłużnik traci prawo do swobodnego zarządzania swoim majątkiem, a kontrolę nad nim przejmuje syndyk lub inna wyznaczona osoba.
Kontrola syndyka lub nadzorcy – kto sprawował nadzór w postępowaniu upadłościowym układowym?
W przypadku postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu przedsiębiorca (określany już jako „upadły”) zachowywał formalnie zarząd nad majątkiem, ale działał pod nadzorem nadzorcy sądowego. W pewnych sytuacjach sąd mógł jednak zdecydować o ustanowieniu zarządcy, który przejmował kontrolę nad przedsiębiorstwem.
Status przedsiębiorcy po układzie w postępowaniu upadłościowym układowym
Mimo że przedsiębiorca nadal prowadził działalność, formalnie był traktowany jako „upadły”. Ten status negatywnie wpływał na jego wizerunek w oczach kontrahentów i rynku – często oznaczał utratę zaufania i prowadził do zakończenia działalności. Nawet jeśli dłużnik podejmował działania naprawcze, sam fakt ogłoszenia upadłości (nawet układowej) miał negatywne konsekwencje reputacyjne. Taki kontrahent nie budził już zaufania, bo przecież upadł i było bez znaczenia, że w istocie może prowadzić procedurę naprawczą, próbując wyjść z kryzysu, bez ograniczenia działalności po upadłości.
Działalność gospodarcza a układ – przemiany po 2016 roku
Z początkiem 2016 roku nastąpiła istotna zmiana legislacyjna. Przepisy dotyczące postępowań naprawczych i układowych zostały przeniesione do nowej ustawy z dnia 15 maja 2015 roku – Prawo restrukturyzacyjne. Klasyczna upadłość układowa przestała funkcjonować jako odrębna instytucja. W nowym porządku prawnym układ zawierany jest w toku postępowania restrukturyzacyjnego, a nie upadłościowego.
Co istotne, w restrukturyzacji uczestniczy doradca restrukturyzacyjny – osoba posiadająca kwalifikacje do pełnienia funkcji syndyka, zarządcy lub nadzorcy w różnych procedurach związanych z kryzysem finansowym przedsiębiorstwa.
Tym samym ustawodawca zrezygnował z elementów o charakterze naprawczym w dotychczasowej ustawie upadłościowej, a postępowania mające na celu odbudowę płynności przeniesiono do odrębnej regulacji.
Czy można mieć firmę przy układzie?
Na pytanie – czy układ oznacza koniec działalności, należy odpowiedzieć negatywnie. Układ nie oznacza końca działalności. Czy można nadal prowadzić firmę po upadłości układowej? Oczywiście, że tak. Zawarcie układu odbywa się w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, gdzie to dłużnik, a nie „upadły”, prowadzi procedurę przy wsparciu doradcy restrukturyzacyjnego. Układ stanowi narzędzie pozwalające na rozłożenie długów na raty, ich częściowe umorzenie czy odroczenie spłaty – w zależności od wynegocjowanych warunków. Zostaje przyjęty przez wierzycieli na zgromadzeniu i następnie zatwierdzony przez sąd. Kontynuowanie firmy po ogłoszeniu układu ma na celu wyjście przedsiębiorcy na prostą.
Jakie są ograniczenia dla przedsiębiorcy po ogłoszeniu układu?
Choć przedsiębiorca może dalej prowadzić swoją działalność po zawarciu układu, musi przestrzegać określonych zasad i ograniczeń. Najważniejsze z nich to:
- obowiązek realizacji układu – po jego zatwierdzeniu przez sąd, przedsiębiorca jest zobowiązany do terminowej spłaty wierzytelności zgodnie z przyjętym harmonogramem,
- ograniczenia w zarządzaniu majątkiem – w trakcie trwania postępowania restrukturyzacyjnego przedsiębiorca może być zobowiązany do uzyskania zgody nadzorcy układu na działania przekraczające tzw. zwykły zarząd, np. sprzedaż istotnych składników majątku,
- zakaz spłaty zobowiązań objętych układem – od momentu otwarcia postępowania nie można regulować długów objętych układem do czasu jego zatwierdzenia i wykonania,
- obowiązek regulowania innych zobowiązań – dłużnik nadal musi płacić m.in. podatki, składki ZUS, czynsze i inne bieżące opłaty, które nie są objęte układem.
Wszystko to sprawia, że przedsiębiorca po zawarciu układu znajduje się pod ścisłym nadzorem prawnym i gospodarczym. Celem jest zapewnienie, aby zobowiązania wobec wierzycieli zostały spłacone zgodnie z uzgodnionym planem, a firma miała realną szansę na kontynuowanie działalności.
Prowadzenie działalności w trudnych warunkach finansowych to ogromne wyzwanie. Właściwie przeprowadzona restrukturyzacja może jednak stać się realną szansą na odbudowę firmy, uniknięcie upadłości i powrót na rynek z nową energią.
Kancelaria restrukturyzacyjna Warszawa oferuje kompleksowe wsparcie przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w kryzysie – zarówno tymczasowym, jak i strukturalnym. Dzięki naszej wiedzy i doświadczeniu:
- dobierzemy najkorzystniejszą formę restrukturyzacji dopasowaną do sytuacji Twojej firmy,
- przeprowadzimy cały proces zgodnie z obowiązującym prawem i wymogami sądu,
- zadbamy o ochronę interesów Twojej firmy i umożliwimy Ci kontynuowanie działalności,
- podejmiemy negocjacje z wierzycielami oraz opracujemy realny plan spłat,
- zapewnimy Ci opiekę doradcy restrukturyzacyjnego z uprawnieniami syndyka.
