Upadłość – słowo, które wielu przedsiębiorcom i osobom zadłużonym kojarzy się z końcem działalności, utratą majątku i poważnymi problemami finansowymi. Tymczasem w rzeczywistości jest to narzędzie prawne, które – przy właściwym wykorzystaniu – może stać się początkiem nowego etapu i realną szansą na wyjście z długów. Choć oba postępowania prowadzą do uporządkowania sytuacji finansowej dłużnika, różnice w upadłości konsumenckiej i przedsiębiorcy są istotne i wpływają na przebieg całej procedury. Jakie są różnice między upadłością konsumencką a gospodarczą?
Czym różni się upadłość konsumencka od przedsiębiorcy?
Podstawowa różnica polega na tym, że:
- upadłość konsumencka dotyczy osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, natomiast
- upadłość przedsiębiorcy obejmuje osoby lub podmioty prowadzące działalność gospodarczą wpisaną do ewidencji (CEIDG lub KRS).
Moment stwierdzenia niewypłacalności
Moment stwierdzenia niewypłacalności ma kluczowe znaczenie, ponieważ od tej chwili przedsiębiorca ma 30 dni na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Niezłożenie wniosku w tym terminie może skutkować odpowiedzialnością cywilną, a w przypadku członków zarządu spółek – również odpowiedzialnością karną. Dlatego tak ważne jest, aby na bieżąco monitorować sytuację finansową firmy i w razie utraty płynności podjąć działania bez zwłoki. W przypadku osób fizycznych sytuacja wygląda inaczej – złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie jest obowiązkiem, lecz uprawnieniem dłużnika, z którego może skorzystać, gdy utraci zdolność do spłaty swoich zobowiązań.
Procedura upadłości
Procedura upadłości dla firm jest procedurą bardziej sformalizowaną od upadłości konsumenckiej. Wniosek może złożyć zarówno sam dłużnik, jak i jego wierzyciel, a sąd bada nie tylko stan niewypłacalności, ale też strukturę majątku, liczbę wierzycieli i dokumentację finansową firmy. Co do zasady po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca traci prawo do zarządzania majątkiem, który zostaje objęty przez syndyka w celu likwidacji przedsiębiorstwa i zaspokojenia wierzycieli.
W przypadku przedsiębiorców istnieje także dodatkowa przesłanka, która odróżnia ich sytuację od osób fizycznych nieprowadzących działalności. W upadłości przedsiębiorcy konieczne jest, aby dłużnik posiadał co najmniej dwóch wierzycieli, wobec których nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań.
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Odpowiadając wprost na pytanie kto może ogłosić upadłość konsumencką, należy wskazać, że tak naprawdę to każda osoba fizyczna. Należy jednak pamiętać, że nie może prowadzić działalności gospodarczej i musi być niewypłacalna, czyli nie być w stanie spłacać swoich zobowiązań w terminie. Nie ma znaczenia wysokość zadłużenia ani liczba wierzycieli — kluczowe jest wykazanie, że sytuacja finansowa dłużnika uniemożliwia mu regulowanie zobowiązań.
W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik zakończył działalność i został wykreślony z rejestru, może dopiero wówczas wnioskować o upadłość konsumencką. Natomiast czynny przedsiębiorca składa wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy.
Wniosek o upadłość konsumencką składa się do sądu gospodarczego właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika.
Jakie są skutki upadłości dla firmy i osoby prywatnej?
Skutki upadłości przedsiębiorcy i konsekwencje upadłości dla osoby prywatnej różnią się istotnie, choć w obu przypadkach wiążą się z utratą majątku i ograniczeniem swobody w zarządzaniu nim.
W przypadku upadłości przedsiębiorcy najważniejszym skutkiem jest likwidacja majątku firmy, powołanie syndyka oraz zakończenie działalności gospodarczej. Syndyk sprzedaje składniki majątku w celu zaspokojenia wierzycieli, a przedsiębiorca traci prawo do zarządzania swoim mieniem.
Dla osoby prywatnej skutki mają inny charakter. Konsekwencje upadłości dla osoby prywatnej obejmują przede wszystkim utratę majątku w całości lub jego części, ale dają także szansę na oddłużenie, czyli umorzenie części lub całości zobowiązań po wykonaniu planu spłaty. W tym sensie upadłość konsumencka ma charakter bardziej ochronny i „naprawczy”, podczas gdy upadłość przedsiębiorcy ma charakter likwidacyjny.
Czy przedsiębiorca może skorzystać z upadłości konsumenckiej?
Tak, ale dopiero po zakończeniu działalności gospodarczej i wykreśleniu wpisu z rejestru. Oznacza to, że osoba prowadząca firmę, która ogłasza upadłość przedsiębiorcy, nie może równocześnie ubiegać się o upadłość konsumencką. Jeżeli jednak po zakończeniu działalności dłużnik nadal pozostaje niewypłacalny, może wystąpić do sądu gospodarczego z wnioskiem o upadłość konsumencką, co pozwoli mu przejść oddłużenie jako osoba fizyczna.
Znajomość zasad, na jakich odbywa się postępowanie upadłościowe, pozwala uniknąć błędów formalnych i zwiększa szansę na korzystne zakończenie sprawy. Kancelaria restrukturyzacyjna Warszawa pomaga od A do Z zarówno przy procesie upadłościowym, jak i restrukturyzacyjnym. Osoba posiadająca licencję jako doradca restrukturyzacyjny Warszawa łączy wiedzę prawną i ekonomiczną, dzięki czemu potrafi ocenić, czy korzystniejsze będzie ogłoszenie upadłości, czy restrukturyzacja.
